روش مطالعه PQ4R یکی از متدهای بسیار مؤثر و کارآمد در امر تحصیل و درس خواندن است که می تواند باعث افزایش بهره وری از زمان و انرژی شود. شاید برای شما پیش آمده باشد که قصد مطالعه دارید، ولی نتوانید به خوبی تمرکز کنید و مطالب به سرعت از ذهن شما خارج شوند. طبق گفته های پانسیون مطالعه اصفهان، احتمالاً این عدم تمرکز به دلیل استفاده از روش های مطالعه غیراصولی و اشتباه است که با ساختار فکری ذهن انسان مطابقت ندارد. اگر قصد دارید با روشی اصولی و کارآمد روش مطالعه خود را اصلاح کنید، در ادامه با ما در پانسیون مطالعه اصفهان همراه باشید.
فهرست تصاویر:
پس ختام 1 عدم تمرکز در درس خواندن
پس ختام 2 نحوه ی اجرای pq4r در کلاس
روش مطالعه pq4r یا پس ختام چیست؟
روش مطالعه pq4r در پانسیون مطالعاتی در اصفهان یک روش مناسب و بر پایه ی ساختار ذهنی انسان است که برای افراد مختلف با همه ی سنین مناسب است. افراد در این روش با انجام 6 روش کلی، قادر می شوند متن های درسی را با درک بهتر و سریع تری بخوانند. این 6 مرحله، عبارت اند از: Preview یا نگاه کلی، Question یا سوال و در ادامه چهار مرحله که با حرف R شروع می شوند. مراحلی که با حرف R شروع می شوند معلم اینها هستند، خواندن (Recite)، بازتاب (Reflect)، از حفظ خواندن (Read) و مرور (Review). در پانسیون مطالعاتی در اصفهان با ما همراه باشید تا با جزییات و توضیحات بیشتری به بررسی این 6 مرحله بپردازیم.
پس ختام 1 عدم تمرکز در درس خواندن
پیش مطالعه و نگاه کلی در روشpq4r :
در این روش ما تلاش می کنیم تا با یک پیش خوانی سریع به یک دید کلی نسبت به مطالب کتاب درسی برسیم. این کار ذهن ما را آماده درک بهتر مطالب می کند. برای این کار، ابتدا باید متن کتاب را به طور جامع بخوانیم. این را در نظر داشته باشید که برای پیدا کردن یک دید کلی نیاز نیست که تمام متن را بخوانیم. ما با خواندن پارگراف اول و آخر متن ها، بررسی چارت ها و تصاویر، و مطالعه تیترها، دید مناسبی نسبت به متن به دست می آوریم. پس از اینکه متن را به صورت کلی بررسی کردیم، حال باید سعی کنیم یک ذهنیت جامع در مورد متن در ذهن خود ایجاد کنیم.
روش مطالعه pq4r و مرحله طرح سوال:
در روش pq4r یا پس ختام، بعد از اینکه دیدی کلی نسبت به متن پیدا کردیم، حال باید شروع به طرح سوالاتی از متن کنیم. فقط در این مرحله باید دو نکته را مد نظر قرار دهیم، ابتدا اینکه سوالات باید طبق ذهنیتی باشد که در مورد متن پیدا کردید. همینطور اینکه نیاز به این نیست که جواب همه سوالات را بدانید و می توانید برای طرح کردن سوالات دوباره به تیتر ها رجوع کنید. برای اینکار در شروع به سراغ تیتر های مهم تر بروید و در ادامه به سراغ بقیه ی تیتر ها بروید. بهتر است هر سوالی که به ذهنتان وارد شود می شود را دست کم نگیرید و همه روی یک برگه بنویسید.
مرحله مطالعه در روش مطالعه pq4r:
شما در مرحله مطالعه از روش مطالعه ی PQ4R، مطالب را با دقت و به طور کامل می خوانید. برای این کار، سرعت خواندنتان را با توجه به حجم و دشواری مطالب تنظیم می کنید تا آن ها را بهتر بفهمید. همچنین هنگام مطالعه، پاسخ سوال هایی را جست وجو می کنید که پیش از این طرح کرده اید. اگر نتوانید پاسخی برای یکی از سوالات پیدا کنید، این به معنی اشتباه بودن سوال شماست و باید سوال جدیدی طرح کنید. ممکن است این کار در ابتدا کمی سخت باشد، بنابراین می توانید از کمک فرد دیگری استفاده کنید.
مرحله ی تامل و بازتاب در روش مطالعه pq4r:
در این مرحله باید سعی کنید مطالبی را که اموخته اید و مطالبی که از قبل می دانستید را در ذهن خود ارتباط دهید، که به یک تحلیل مناسب برسید. برای اینکه بتوانید این کار را به خوبی انجام دهید می توانید از روش هایی استفاده کنید که در ادامه ذکر می شود. یکی از روش ها این است که سعی کنید سوالاتی مانند: (چگونه می توانم این را در دروس دیگر به کار ببرم) و یا این (مطلب من را به یاد چه چیزی می اندازد) را از خود بپرسید. همیچنین شما می توانید مطالبی که آموختید را به صورت خلاصه دربیاورید، این به شما کمک می کند که ذهنتان جدی تر درگیر محتوا شود.
حفظ خوانی در روش مطالعه pq4r:
در این مرحله ی باید به آنچه آموخته اید فکر کنید و سعی کنید بدون رجوع متن و درباره ی مطالب حرف بزنید. ممکن است در این کار کمی با مشکل رو به رو شوید، بخاطر همین می توانید از شخصی خود به مطالب مسلط است کمک بگیرید. نوشتن مطالب به صورت مکتوب یا الکترونیکی می تواند باعث بهبود حافظه شود، اگر در نوشتن با مشکل مواجه هستید، یک خلاصه مختصر کافی است. اگر شما نتوانستید این کار را انجام دهید، خودتان می توانید مرحله خواندن و تأمل را دوباره انجام دهید و این بار به مفاهیم بیشتری توجه نشان دهید.
مرحله ی مرور کردن در روش مطالعه ی pq4r:
در آخرین مرحله از روش مطالعه pq4r یا پس ختام، باید موضوعات اصلی را در نظر بگیریم، و بررسی کنیم آنها را به خوبی درک کرده ایم یا نه. شاید احساس کنیم در برخی قسمت های مطالب هنوز دچار مشکل هستیم، برای حل این مشکل می توانیم دوباره به آن قسمت متن رجوع کنیم. این قسممت می تواند به شکل یک امتحان یا پرسش باشد و برای کم تر شدن اظطراب بسیار موثر است. شما می توانید قبل آزمون مروری کلی بر مطالب داشته باشید و از خلاصه برداری هایی که در مراحل قبل انجام دادید استفاده کنید. این مرحله به منظور تثبیت مطالب درس است و در صورت وجود هر گونه مشکل باید به متن درس مراجعه کنید.
پس ختام 2 نحوه ی اجرای pq4r در کلاس
نحوه اجرای متد PQ4R در کلاس
اجرای این تکنیک در کلاس مزایای زیادی دارد، از جمله اینکه دانش آموزان به طور فعال در فرآیند یادگیری خود مشارکت می کنند. در این فرآیند، معلم نقش مهمی ایفا می کند و به عنوان یک راهنما، به افزایش تمرکز دانش آموزان کمک می کند. مشارکت دانش آموزان در آموزش باعث می شود که معلمان کلاس را فعال تر کنند و یادگیری بهبود یابد. این روش همچنین به افزایش اعتماد به نفس، تقویت درک مطالب و آمادگی بیشتر برای امتحانات کمک می کند. همان طور که اشاره شد، معلم نقش کلیدی در این فرآیند دارد، در ادامه به نقش معلم و مراحل اجرای این تکنیک خواهیم پرداخت.
نقش معلم در اجرای PQ4R در کلاس
معلم در اجرای این تکنیک نقش اساسی دارد، زیرا می تواند در هر مرحله از فرآیند به عنوان تسهیل گر و پشتیبان یادگیری عمل کند. در مرحله پیش خوانی، معلم با ارائه یک مرور اجمالی و ایجاد زمینه ذهنی، تأثیر زیادی در یادگیری دانش آموزان می گذارد.در این مرحله، معلم دانش‌آموزان را به پرسیدن سؤالات تحلیلی و تفکر عمیق‌تر درباره مطالب ترغیب می‌کند. معلم همچنین روش های صحیح مطالعه، یادداشت برداری و تمرکز بر نکات کلیدی را به دانش آموزان آموزش می دهد و در هنگام مطالعه، نحوه درگیری دانش آموزان را نظارت می کند.
در مراحل بعدی، معلم نقش مهمی ایفا می کند، مثلاً در مرحله تأمل، معلم دانش آموزان را به طور مؤثر هدایت می کند تا مطالب را با تجربیات گذشته یا مسائل زندگی واقعی پیوند دهند. همچنین معلم فرصتی برای بحث گروهی فراهم می کند تا دانش آموزان مطالب را با زبان خود بیان کرده و از یکدیگر یاد بگیرند. در مرحله آخر، معلم با مدیریت و رفع مشکلات دانش آموزان به درک بهتر مفاهیم کمک می کند. در این فرآیند، معلم به عنوان یک مربی یادگیری عمل می کند، نه تنها برای انتقال محتوا، بلکه برای توانمندسازی دانش آموزان به منظور تفکر مستقل و رشد فکری آن ها.
مزایای استفاده از PQ4R
همان طور که پیش تر اشاره کردیم، این تکنیک مزایای زیادی برای دانش آموزان دارد. یکی از مزایای مهم آن، افزایش تمرکز و مشارکت فعال دانش آموزان در فرآیند یادگیری است. علاوه بر این، این روش مهارت های تفکر انتقادی و تحلیلی دانش آموزان را تقویت می کند. در مراحل طرح سؤال و تأمل، معلمان دانش آموزان را با تجزیه و تحلیل مطالب به چالش می کشند. همچنین، این روش به تقویت مهارت های فن بیان و خلاصه سازی مطالب در دانش آموزان کمک می کند، به ویژه در مرحله ای که باید مطالب را به زبان خود بیان کنند. از دیگر مزایای این روش، افزایش انگیزه و تقویت یادگیری جمعی از طریق فعالیت های گروهی است که در نهایت باعث بهبود کلی فرآیند یادگیری می شود.
پس ختام 3 مزایا و معایب pq4r
معایب روش مطالعه pq4r:
پس ختام علی رغم مزایایی که دارد، تعداد محدودی از معایب را هم شامل می شود. یکی از این معایب زمان بر بودن این روش است، زیرا اجرای کامل تمامی مراحل و رفع اشکال های پایانی می تواند نسبت مطالعه ی معمولی کمی زمان بر باشد. ممکن بخاطر تیپ شخصیتی برخی دانش آموزان فعالیت آنها کم باشد که این موجب کاهش درک مفاهیم و مطالب خواهد شد. توجه کنید که اجرای این روش مستلزم تمرین است و ممکن است در دفعات ابتدایی دانش آموزان با مشکلات مختلفی رو به رو شوند. یکی دیگر از معایب این روش این روش، مناسب نبودن آن برای همه ی دروس است، مثلا این روش برای دروس فنی موثر نیست.
نتیجه گیری:
یکی از مشکلات حائز اهمیت که اغلب دانش آموزان با آن درگیر هستند، ناتوانی در تمرکز و همینطور نداشتن یک روش اصولی برای مطالعه است. برای رفع این مشکل راه حل های مختلفی وجود دارد، که یکی از این راه حل ها استفاده از روش مطالعه pq4r است. این روش، روشی بسیار کارآمد و مناسب برای تمامی افراد، و به خصوص محصلان و دانش آموزان است، چرا که این روش هماهنگ با ساختار ذهن انسان است. این روش قدرتمند برای پرورش ذهنی دانش آموزان است که آن ها را به فکر کردن، تحلیل کردن، قضاوت کردن و خلاق بودن در یادگیری تشویق می کند.
| موضوع | 6 پارامتر مهم در روش مطالعه pq4r + [مزایا و معایب – نحوه اجرا در کلاس] |
|---|---|
| نویسنده | محمد امین صالحی |
| تاریخ انتشار | 1404/04/25 |
سوالات متداول:
روش مطالعه pq4r چیست؟
روش مطالعه ی PQ4R یک شیوه ی فعال و مرحله محور برای یادگیری عمیق است که با درگیر کردن ذهن دانش آموز، درک و یادسپاری مطالب را افزایش می دهد.
مزایای و معایب روش مطالعه pq4r چیست؟
روش مطالعه ی PQ4R با تقویت درک، تفکر و یادگیری فعال دارای مزایای زیادی است، اما به دلیل زمان بر بودن و نیاز به راهنمایی، معایبی هم دارد.
نقش معلم در روش مطالعه pq4r چیست؟
نقش معلم در روش مطالعه ی PQ4R بسیار مهم است، زیرا او با هدایت، طرح سؤال، ایجاد انگیزه و تسهیل مراحل یادگیری، فرایند را مؤثرتر می سازد.
بدون دیدگاه